سولفور پرینت روشی برای ارزیابی ماکروسکوپی توزیع سولفور در فولادها و چدن ها توسط چاپ تماسی به کمک کاغذ عکاسی غوطه ور شده در یک محلول اسیدی مانند اسید سولفوریک، اسید سیتریک یا اسید استیک می باشد. سولفور پرینت يك آزمون كيفي می باشد نه كمي، و شامل بررسي نحوه توزيع آخال های سولفيدي در سطح نمونه هاي فولادي با مقادير سولفور ۴/۰-۰۱/۰ درصد وزني و چاپ نحوه توزيع اين آخال ها بر روي كاغذ چاپ عكس مطابق با استاندارد ASTM E1180 است. در تصوير حاصله سولفيدها بصورت نقاط قهوه اي رنگ تشكيل شده توسط سولفيد نقره (Ag2S) آشكار مي شوند. (فولادهاي حاوي سولفيدهاي كمپلكس مثل سولفيد تيتانيم يا كروم به محلول هاي تست واكنش نشان نمي دهند.)
اين آزمون كه مكمل روش هاي ماكرواچ است جهت بررسي هموژنيتي محصول فولادي، الگوي جدايش، الگوي انجماد، وجود ترك و آخال و خطوط سيلان ناشي از كار گرم يا سرد نيز بكار مي رود.
مراحل آزمون:
- سنگ زدن نمونه(معمولاً سنگ مغناطيس)
- شستشوي نمونه(زدودن چربي و روغن) و خشك كردن(تميزكاري نامناسب باعث ايجاد نقاط سياه رنگ بر روي تصوير مي گردد.)
- غوطه وري كاغذ چاپ عكس در محلول اسيد سولفوريك رقيق(۱۰-۲%)، اسيد نيتريك رقيق(۱۵-۱۰%) يا اسيد استيك رقيق(۱۵-۱۰%) به مدت ۵-۱ دقيقه ترجيحاً در تاريك خانه و به دور از نور سفيد يا نور خورشيد
- انتخاب اسيد و غلظت آن به ميزان گوگرد در فولاد وابسته است؛ بطوريكه داريم: براي فولاد wt%S 035/0-015/0(AISI 10××): اسيد سولفوريك ۲%
براي فولاد wt%S 035/0< (AISI 11××): اسيد سيتريك ۱۵%
براي فولاد wt%S 01/0> : اسيد سولفوريك ۱۰-۵%
- حذف اسيدهاي اضافي روي سطح با تكان دادن كاغذ يا كشيدن غلتك لاستيكي بر روي آن
- قرار دادن نمونه بر روي طرف اصلي كاغذ(آغشته به نيترات نقره)، كشيدن غلتك جهت خروج هوا از بين كاغذ و نمونه و نگهداري به مدت حدود ۳۰ ثانيه تا ۱۰ دقيقه( بسته به نوع اسيد و غلظت آن و ميزان گوگرد نمونه) بدون هرگونه حركت جانبي(حركت جانبي كاغذ يا نمونه باعث كدر شدن تصوير و محبوس شدن هوا بين نمونه و كاغذ باعث ايجاد نقاط سفيد رنگ بر روي تصوير مي شود.)
- شستن كاغذ در آب جاري به مدت ۱۵ دقيقه(انداختن درون ظرفي كه آب در آن جريان دارد)، قرار دادن در محلول ثبوت(آمونيم تيوسولفات) به مدت ۲۰-۱۵ دقيقه، شستن به مدت ۳۰ دقيقه و در نهايت خشك كردن با خشك كن مخصوص تا كاغذ تغيير شكل ندهد.
عوامل موثر بر شدت و وضوح تصوير:
- غلظت گوگرد در فولاد(هر چه بيشتر باشد، شدت تصوير بيشتر شده و ارزيابي راحت تر مي شود.)
- تركيب شيميايي آخال هاي سولفيدي(سولفيدهاي تيتانيم و كروم تصاوير خوبي ايجاد نمي نمايند.)
- ميزان اثر گذاري محلول اسيد: با افزايش غلظت اسيد، اثر گذاري آن نيز بيشتر مي شود.
- زمان تماس كاغذ با نمونه(هر چه بيشتر، شدت تصوير بيشتر است)
جهت بهبود تصوير نمونه هاي كم گوگرد، بهتر است قبل از سولفور پرينت، نمونه با محلولي كه حاوي يون هاي سولفات نباشد(زيرا باعث رنگي شدن تصوير مي شود كه مطلوب نيست) اچ شود. همچنين ميتوان با اسكن كردن و پردازش تصوير در كامپيوتر وضوح آن را بهبود بخشيد.
كاغذ چاپ بايد با اندازه ۲۰-۱۲ ميليمتر از ليه هاي نمونه بزرگتر باشد. كاغذ چاپ به دو صورت مات(بر روي نمونه سر نمي خورد) و شفاف(وضوح تصوير بهتري مي دهد) قابل استفاده است. در ضمن كاغذ چاپ عكس ديجيتال براي اين كار مناسب نيست.
